Opa is gestorven. Die lieve, zorgzame en grappige opa is weggegaan en komt niet meer terug. Veel te jong, veel te vroeg en veel te onverwacht. "Huil maar niet, want vanaf nu ben ik altijd bij jullie," waren zijn laatste woorden tot zijn kleinkinderen. De dood is een abstract begrip, waar kinderen geen beeld van hebben, las ik overal. Onze oudste is er kapot van, onze middelste heeft precies één keer heel hard gehuild en de jongste houdt bij hoog en laag vol dat opa ziek is. Heel erg ziek weliswaar, maar toch. Ze kunnen het nog niet begrijpen, dacht ik.
Toen ik de tafel dekte voor het avondeten kwam de middelste naar ons toe. "Papa en mama, mag ik bidden?" vroeg ze. "Natuurlijk," antwoordden wij, "dat mag altijd." Ze klom op haar stoel, ging op haar knieën zitten, vouwde haar handen en sloot haar ogen. "Lieve Jezus, opa is onderweg naar jou, hij komt zo bij je. Wil je alsjeblieft goed voor hem zorgen en heel lief voor hem zijn, want hij heeft heel veel pijn gehad." Met een brok als een baksteen in onze keel waren wij met stomheid geslagen. Onze middelste, die wervelwind en wildebras, kwam helemaal uit zichzelf met dit hartverscheurende gebedje. Ze begrijpt het dus wél, besefte ik me. De christelijke kijk op de dood, niet als een einde, maar als een overgang naar een nieuw leven, geeft kinderen een kader, een houvast en een handvat om dat verschrikkelijke verlies een plaats te geven. Opa wordt geen sterretje. Een kind dat net bij wereldoriëntatie geleerd heeft hoe het heelal in elkaar steekt zal begrijpen dat die uitspraak een goed bedoelde maar halfslachtige poging is om van de lelijkheid van de dood nog iets moois te maken. Er is niets abstracts aan de dood, helemaal niet. De dood is geen mysterie. Wat er daarna op ons wacht, is dat wél. Opa is onderweg naar zijn welverdiende plek in de nabijheid, in de warmte, in de schoot, in de Liefde van Jezus op een manier die wij niet kunnen begrijpen. En dat is niet alleen voor kinderen een houvast. |
De schrijverHanno Uittenbogaard is getrouwd, vader van drie dochters en Grieks-Orthodox. In een samenleving waar er nauwelijks nog geluisterd wordt naar de stem van Christus vraagt hij zich af wat het betekent om een Christelijke vader te zijn. Archives |